THALAITE LEH KOHHRAN

 

THALAITE LEH KOHHRAN

 

Tin, nang Petera i ni tih ka hrilh bawk a che; he lungpui chungah hian ka kohhranho ka rem chho ang a, mitthi khaw kulh kawngkharte chuan chu chu an ngam lo vang” (Mat 16:18)

 

 

Kamkeuna

            Tunlai khawvel, Pathian rinna leh Kohhran tana inhman pawhin hnawksak a chan mekna khawvelah hian thalaite hian eng ang takin nge Pathian hi kan hmuh a, Kohhran hi kan eng tur nge ni a kan ngaih le? Mitdel Sai khawih kan sawi ang mai khan Pathian Kohhran kan pawh dan leh kan hmuh dan, kan inhman chhante hi a inanglo nasa ngawtin a rinawm. Mahse, ngaihtuahna pakhatah chuan Kohhran hi kan hriat dan leh kan hmuh dan hrang nuaih tur hian Pathianin min pe chhiah em tih hi kan inzawh nawn a tul khawp mai.

Tin, Kohhran chungchang kan sawite, Kohhran programme kan puante, thalai hmalakna tur kan puan leh ruahmante hian engtin nge kan thinlungah thu a sawi thin? Eng zawngin nge Pathian leh Kohhran chetvelna hian kan nun a hruai a, a khawih thin? Mahni theuh i han inzawt theuh teh ang u.

 

Kohhran chu

            Adama leh Evi hmangin Kohhran chu fiah takin Lalpan a lo lan tir tawh a (Gen 2:18-25). Adama leh Evi te inkara Lalpa Pathianin inneihna a lo buatsaih, leilunga an thlahten kan chhunzawm, chu inneihna ngei chu tirhkoh thianghlim Paula chuan,”Krista leh a kohhrante chungchang sawina niin ka hria,” a ti (Eph 5:32).

Adama chu Isua Krista entirna a nih angin (1 Kor 15:45; Rom 5:14) Evi pawh chu Kohhran entirna a ni a, chuti a nih chuan Adama chu minung pakhat chauh a ni angin Kohhranten kan neih tur Pathian pawh minung pakhat chauh a nih a ngai a (2 Kor 11:2), Adama nupui Evi chu taksa pakhat chauh a ni angin Pathian Kohhran pawh taksa pakhat chauh a nih ngei a ngai bawk (Eph 4:4). Thilsiamte zingah khan Adama tan tanpuitu tur a kawppui awm mi an awm lo (Gen 2:20). Ramsate kha an chakna, an huaisenna, an finna, an mawina, an fellohna, an chaklohna leh adangte avangin Adama nupui nih an tling lo ang chiah khan tisa thila kan dinhmun avang hian tumah hi Pathian Kohhran tia vuah tlak kan awm lo vek ang.

Adama nâk atanga nakruh lakchhuah hmanga a nupui tur Evi siam a ni ang khan Pathian, Krista nupui tur chu a nak atanga thisen leh tui lo chhuak hmangin siam kan ni ve bawk. Krista thisen chuan tlanna min siam sak a, chu tlanna chuan ring thei lo, Krista lo a awm, tiamna thuthlung laka mikhual, beiseina reng reng nei thei ngai lo, tiamna thuthlung laka hla taka awm thinte kha chutianga kan tânna lak ata chu min ti zalen a. Duh thlang thei tur leh ring thei tura kan zalenna kan hman theih tak avangin duhthlan tur, a khawngaihna chu puan chhuah sakin kan lo ni ta (Rom 3:24; Mat 20:28).

Chutichuan chanchin tha, Isua Krista thihna, phumna leh thawhlehna avanga chhandamtu pakhat Isua Krista chauh ring a, sualte sima, sual ngaihdamna Isua Krista hming ngei a chang a, Thlarau thianghlim dawng kan lo nih hian Pathian Kohhran tia sawi theih, a taksaa tel ve kan lo ni ta a ni (1Kor 6:11).

 

Kohhran kawng

            Fîr taka kan sawi dawn chuan Kohhran hian kal kawng pahnih chauh, chanchin tha hril leh Vanram (Pathian ram) luh bak hi kawng a nei lo kan ti thei ang (Mat 16:18, Mk 16:15; Jn 14:3). Vanram pana kan kalna kawngah hian chanchin tha hril hi kan hna pui ber ni se, chumi ti hlawhtling tur chuan insawizawina chi hrang hrang kan mamawh thin a (1Tim 4:7). Programme chi hrang hrang - infiamna, hnatlang, intlawh tawn, inkhawmpui, intihsiak, inkhawm, chaw nghei tawngtai, member tlawh chhuah, fakna hlaa inpawl khawmna adt. kan buatsaih thin a, heng hi tisa thila insawizawina leh intihhlimnaah zo mai lo se, Pathian ngaihsak tura kan insawizawina a ni a, chu chuan chatuan nunna min la pe dawn a ni tih hi kan hriat thar leh a tul ang (1Tim 4:8). Heng kan thiltih tinreng hian kan thlarau tan sawtna an keng ngei tur a ni a, an keng lo a nih chuan keimahni inenfiah emaw, kan programme ennawn emaw a tul tihna a ni.

            Hetianga Pathian Kohhrana kan inhmanna hian Pathian tawk tura thlarauva thlamuanna min sawhngheh sak em? Vanram kai i inring em? I nunna sengin awm se, Pathian hnen i thleng ang em? Pathian Kohhran zinga tel reng siin tling lo tur kan lo ni reng thei a ni (Heb 4:1). Engvangin nge Kohhranah kan inhman a, kan inkhawm a, kan tawngtai a, kan intihhlim a, thalai thiltihnaah te kan tel thin tihte hi inzawt thar leh ang u hmiang.

 

Kohhrana inhman

            A tlangpui thuin kan member zat atanga chhut chuan Kohhrana inhmang hi kan kiam tial tial niin a hriat. Kohhrana kan inhman chhiat nachhan hi eng nge ni ang? Tualchhung tinah hian tun aia kan inhman that theih dan tur hi kan ngaihtuah a ngai. Kan inhman that loh chhan tam tak awm thei zingah tlemte i han en teh ang:-

1)     Phurritah kan ngai – kan hna leh tul tlansan fo a ngaiin kan hria

2)     Hlimna tlansannaah kan ngai – khawvela hlimna nia kan hriatte kan ti thei tawh lo

3)     Sum hautaknaah kan ngai – thawhlawm leh senso chi hrang hrangah kan tlin lo

4)     Silh leh fen hautaknaah kan ngai – Thuamhnaw tha leh chi hrang a ngai tlatin kan hria

5)     Hunawl nei lovah kan inngai – Hna, zirna leh thildang avangin hun kan nei lo

6)     Hlawhtlinna dal tuah kan ngai – Hlawhtlinna kal kawnga kan inpekna a ti chhia

 

A nih leh chutiang kawngah chuan engtinnge kan insiam that ang a, kan inherrem ang? Pathian kohhran tana inhman hi phurrit ni lovin, khawvela phurrit nei leh hrehawm tam tak tawk thinte hian Pathian hnen ata thinlung leh thlarau hahdamna tak tak kan chan theihna tura Kohhran bel kan ni zawk. Mawhphurhna leh chetvelna kawng hrang hrang hian mi puitling ni turin hringnun min hriatthiam tir a, kan mihring zepui min chher hriam saktu a ni tih hriat a, kan phak tawkah tan lak a tha.

Khawvel hlimna aia Krista avanga hlimna hlut zia pawh tur leh hre phak tur khawpa thutak leh thlarauvah kan inphun ngheh lehzual a ngai. Khawvel hlimna chuan a tawpa lungngaihna a thlen a, Pathian avanga hlimna chuan a tawpah chatuan nunna min pe thung ang. Chu chu khawvel tehna hmang pawha thudik chiang tak a ni a, thawhrimna leh tawrhna kal tlang zelin hlawhtlinna kan chang bawk thin a nih hi.

Sum leh pai hi Kohhranin kan duh ber a ni lo, mahse, hmasawn kan ngaih avangin a inpe theite kan inzawng thin. Inpe thei zing a i awm chuan inpe mai la, i theih loh erawh chuan a inpe theite avanga lawmthu sawi chungin i phak tawkah hahdam takin awm rawh. Rawngbawltute pawhin sum hi tehfung lian bera lek lam lo turin kan chakna thlir chunga chin tawk kan neih a tha. Kohhrante pawhin kan phak tawka lungawi zir chungin tangka sum ngainatnaa tlu lut lo turin inveng ang u

Kan inkhawmna silh leh fente hi a nei lo leh harsa zawkte ngaihtuah tel reng chungin a chin tawk kan neih a ngai. An phak baka rualawhna tha lo a hruailut lo turin inkhawm thuamhnaw pawh zahawm tawk, hautak si lo i ching ang u. Tin, a harsa zawkte pawhin kan nih tawka inlan ngam khawpin kan rilru paukhauh se, fel fai leh zahawm tak siin kan phak tawk hi zahpui lovin i huaisen pui ngam ang u. I dinhmun avanga nangmah leh nangmah i inhmusit a, i inzahpui a nih si chuan pawn lam khawvela i chet chhuah hma hauhin i inchhungah ngei khan hnehin i awm a i tlawm der tawh tihna a ni.

Pathian tan hian kan hunawl chauh pek kan tum chuan Pathian leh Kohhran hi kan tan an hnawk kumkhua ang. Ama nunna ngei pawh kan tana hlantu tan hian kan hunawl, tih tur kan neih loh lai, kan mamawh vak loh chauh pek tum lovin, kan hun tha, kan mamawh ve lai takte hi kan hlan ve fo a ngai. I duh loh leh i mamawh loh chauh midang i pek hian lawman tak a pe lo ang che, a dawngtu tan pawh a hlutna a nep thin. Mahse, i hun hlu, i nunna hlu tak nen khan Pathian pek tum fo zawk la, chu chuan hlimna thuruk a pe zawk  ang che

Kan ramah leh kan thenawm khawvengah hian Pathian leh Kohhran tana theihtawpa inhmang chunga mi hlawhtling tam tak an awm tih hriain chung mite chu i zir ang u. Chutih rualin hun bik, pawimawh leh tul zual, kan insawrbingna tur erawh a awm fo thin a, chung hunah chuan hruaitute leh memberte pawhin kan unaute kan hriatthiam fo erawh a tha a, an tan aiawhtu tha nih i tum fo ang u. Tichuan tu tan mah phurrit ni lo leh hautak ni lovin Kohhran hi kan siam thei ang.

 

Kohhran tan engtinnge kan tangkai ang?

            Kan talent a inang lo a, kan hun neih dan a inang lo a, kan mawhphurhna a hrang thin bawk a. Chutianga kan dinhmun hrang theuh atang chuan mi tih ang leh mi thawh ang ni lo mahse kan tihtur kan hlen mai hi Kohhran tan a tangkai em em a ni. 1 Korinth 12:12-27 a kan hmuh hian kan zavaiin kan nihphung tur a sawifiah em em a ni. Kan dinhmun mil zela kan tih tur theuh ti dial dial ila, Kohhran a lo mawi mai thin.

            Pathian tan khawvela i ên chhuah dan tur han thlang teh le! ‘I naupanna tumahin ngainep suh se; thusawi kawngah te, chetze kawngah te, hmangaih kawngah te, rinna kawngah te, thianghlimna kawngah te ringtute tihhmuhtu ni zawk ang che’ (I Tim 4:12) tih ang hian miin Pathian an tih a, Kohhran hlutna an hmuh ve theih nan he khawvel hi eng nge i kawhhmuh ang a, i tihhmuh ve ang? Rinawmna, dikna, thianghlimna, hmangaihna, insumtheihna leh nun dan tha eng emaw ber hi miin i nun kal tlanga an hmuh theih nan i nuna i êng chhuah tur thlang rawh.

            Kohhranah hian i duhthusam lo rawngbawltu leh thil thleng tam tak i hmu thin em? Chutiang chu tihbo a nih theih nan Pathian leh Kohhran tana rawngbawltu ni turin inbuatsaih rawh. Mahse, chu kawnga kal tur chuan tuiah leh thlarauva mi piangthar dik tak nih a ngai a, thlarau Kohhran kan ni angin Thlarau thianghlim leh a hnathawh chang ngei, humhalh duh mi kan ni tur a ni.

            Kohhran dan leh inenkawlna kan zah thiam a, hmangaihna nen Kohhranah rawng kan bawl a ngai. Chuti lo a Kohhran hi tha lo taka kan pholan fo chuan kan thlah kal zel turte hian Kohhran hi awmna tlak loah an ngai ang a, mi tam tak chhandamna kalkawng tur kan tlawh ping hlauh dah ang e. Khawvela thil awm tinreng hi boral tur leh chhe thei vek a ni a, Kohhran chauh hi engmahin a tih chhiat hlen theih loh, vanram thlen thlenga awm tur a ni (Mat 16:18). Kohhran hi kan duh dana awm tur ni lovin keimahni zawk hi Kohhran duh dana awm tura insiamrem zawk tur kan ni tih hriain, fel takin rawng i bawl zel ang u.

Comments

Popular posts from this blog

SIMNA

Hla thiltihtheihna

ISRAELTE HUNBI CHHIAR DAN