KHAWVEL TANA DAH KOHHRAN

“Khawvel eng in ni e. Tlang chhipa khaw awm chu thuhruk theih a ni lo... chutiang bawkin in eng chu mi mit hmuhin eng rawh se, chutichuan in thil tih thatte an hmu ang a, in Pa vana mi an chawimawi thei ang.” (Mat 5:14-16)


Pathian mite nihna

He khawvel hun hnuhnung leh hun khirhkhan takah hian Pathian Kohhrante hian eng mawhphurhna nge kan neih a, eng ang takina pawimawh nge kan nih tih hi kan inhriat thar a tul ta hle mai. Pathian thuin min hrilh dan chuan khawvela thil engkim hian chhan a nei a, kawng engemaw zawng talin pawimawhna kan nei vek a ni (Thufingte 16:4)

Mihring nihphung hrim hrimah hian pawimawhna leh tangkaina kan neihna leh neih lohna khawvel chu inthlau tak a ni a, chutiang khawvela kan chet dan leh kan thiltih te pawh a inanglo hle a. Pawimawhna hian thahnemngaihna min siam a, mawhphurhna neia inhriatna hian neitu rilru min siam sakin, chutiang ngaihtuahna leh rilru put hmang chuan kan theihna tak tak hmang chhuak turin min pui thin a ni.


Kohhran chu:

Kohhran han tih hian a tira mite anga rinna leh innghahna nei, Apostolte zirtirna anga kal zel tih hi kan thinlungah awm reng se. Bible a Kohhran chungchang sawina kan hmuh reng rengah hi mimal bil emaw, mi pakhat emaw chungchang ni lovin, mi tam tak, mi chi hrang hrang, Pathiana rinna neia thutak vuantute, pawl khat leh hmun khata awm khawm sawinan hman a ni thin. A tawngbul lama a awmze bulpuiah pawh ‘koh chhuahho emaw, koh chhuahte inpawl khawm emaw’ tihna a ni.

Amah Lal Isua ngeiin, “...chutichuan pawl khatin an awm ang a, a vengtu pakhat nen,” (Johana 10:16) a tih hian Kohhran nih phung tur fiah takin min hrilh a, chu chu Lal Isua thu awiha, a huhova pawl khata awmna ngei hi a ni. Thuthlung tharah hian Kohhran sawina hi vawi 120 vel zet kan hmu a, chung zawng zawngah chuan huho, awmho, pawlho kawk veka hman a ni.

Mimal emaw, hnam khat emaw, ram khat emaw chauh hi Pathian tum a ni ngai lova, “Ani chuan mi zawng zawng chhandama awmah leh thutak hriaah a duh” (I Tim 2:4) tih a ni ang hian Pathian Kohhran kan nihnaa hlu ber leh ropui ber chu in lungrual tak leh hmangaihna hrui khat vuana, hnam hrang leh tawng hrang, mi hrang hrang kan chen hona hi a lo ni.

Kohhran hi Krista din a ni a, tun thleng in a la kal zel a, Vanram kan thlen hma loh chuan a kal zel dawn a ni. Kohhran awmna apiangah rawngbawltu leh rawngbawlna peng hrang hrang a awm thin a, Krista leh a Kohhran hi a inzawm tlat ang bawkin rawngbawltu leh rawngbawlna hi thil inzawm tlat a ni.


Khawvel hriata Kohhran awm dan tur

Kohhran chu a thianghlim a ni: Kohhran hi Krista taksa, engkim engkima tikhattu (Isua) famkimna a ni (Eph 1:23). Lu, Krista chu a thianghlim angin a taksa Kohhran pawh a thianghlim tur a ni. Thianghlimna kawng kan sawi hian mimal duhdan leh ngaihdana thianghlimna hi kan tum a ni lova, Kohhran duh dana thianghlimna zawk hi Pathian duh dan a ni. Pathian Kohhranin a khap leh a duh loh hrang hrang te bakah Pathian thuin min phut ang hian Kohhrante hi khawvel sualna leh bawlhhlawhna hrang hrang lakah kan fihlim tiin min hre tur a ni.

Kohhranah inthliarna a awm lo: Mihausa leh rethei, dinhmun leh nihna, tawng hmang, hnam zia, hmel leh pianphung etc. avang hian Pathian Kohhranah inthliarna leh inenhranna a awm tur a ni lo. Pathian Kohhrana tel vete hian zahawm tak leh thianghlim taka awm hi kan tih tur a ni tih hriat reng tur a ni. Rawngbawlna kawng hrang hrangah te, mawhphurhna leh tih tur hrang hrangah te pawh hausakna, vua leh vang, bungraw neih leh tisa thil dang avanga inthliarna a awmlo tih hi a takin kan lantir tur a ni

Kohhran chuan tangka sum ngainatna a nei lo: Isua Krista khan khawvela rawng a bawl lai khan a tum ber leh a duh awmchhun chu thlarau chhandamna kan neih hi a ni. Amah zui turte hnena a chah fo thin chu an neih zawng zawng tihral phawt te, mahni in leh lo kalsan te, hausakna pawh miretheite tana pek vek phawt te a ni fo thin. Pathian thuin ‘Tangka sum ngainat hi sual tinreng bul a ni’ a tih hi kan vawng reng tur a ni (1 Tim 6:10)

Sum leh pai lakkhawm tam te, mi hausa leh thiltithei ngah te, hmun hma ropui leh changkang tak tak neih te hi Kohhran chak leh nung tehna lian bera hman tur a ni lo. Ropuina leh changkanna kawngah Kohhran hi a intlansiak tur a ni lova, englai pawhin thlarau chhandamna tura rawngbawlna hi a ngaipawimawh ber a ni tih kan ti lang tur a ni.

Kohhran chu rawngbawlna hmun a ni: Tunlaiah hian mi tam tak ten Kohhran hi mipui vantlang punkhawmna hmun satliah, mi tute emaw inpho chhuahna leh in theh larna hmun pakhat ang chauhin an ngai fo thin. Mahse, Kohhran hi chutianga tute emaw dinhmun sawhnghehna leh inpho lansarhna tur emaw a ni lova, a langsar ber tur chu Isua Krista a ni. Kohhranah Isua aia langsar leh sawi a tam tawh chuan kan in siamthat a tul hle tawh tihna a ni. ‘Khawvel zawng zawngah kal ula, thilsiam zawng zawng hnenah hian chanchintha hi hril rawh u’ tih hi Kohhran mize nghet tur a ni a, rawngbawl sak mamawh te aia ngaihsak hi Kohhranin a nei lo tih hi thiltih leh tihtakzetin kan hmuh tir tur a ni.

Kohhran chu hmangaihna khawpui a ni: Tirhkoh thianghlim Paula chuan, “Amahah chuan lungrem hrang theuh te, rem taka chuktuahin, Lalpaah chuan biakin thianghlimah a chang zel thin,” (Eph 2:24) a lo ti a, chu chu Kohhran mizepui pakhat a ni reng tur a ni. Inrem lohna leh in chem harna a awm tur a ni lova, amah Lal Isuan, “In in hmangaih chuan mi zawng zawngin ka zirtirte in ni tih chumiah chuan an hria ang,” (Johana 13:35) a tih avangin hmangaihna hi englai maha kan hloh loh tur a ni.

Kohhrana remloh leh huat bik nei reng te, ngainat zawng leh ngainat loh zawng thliar na em em thin te hi Pathian Kohhran nihna nei zo lo an ni a, pawl member-a awm si in Pathian mi nihna neilo an ni. Thu tha tak sawi mah ila, thilpek ropui tak pein keimahni ngei pawh in pe hle thin mah ila hmangaihnaa kan nun si loh chuan chutiang chu eng tihna mah a ni lo (I Kor 13:1-3)


Tunlai khawvela Kohhran tihtur te

Rinna fiahna kawngah: Khawvelah tluksanna nasa tak a thleng mek a, Pathian thutak zirtirna leh inkaihhruaina duh lova, mahni felna leh thatna hmanga khawvel tih danglam tumtu an pung tual tual a. ‘Thenawm khawveng leh khawvel siamtha tur hian Pathian kan mamawh lova, Kohhran pawh kan mamawh hek lo’ ti tu mi tam tak te karah hian kan rinna hian thatna a keng tel a, he kan rinna hmang ngei hian chhungkua, khawtlang leh ram hi kan siamtha thei a ni tih kan lan tir a ngai a ni. Pathian leh Kohhran tel lo khawvel a that loh zia tilang tur chuan Pathian leh Kohhrana rinna nghat tute hian nun thatna, dikna, thianghlimna leh rinawmna kan pho lang ngei ngei tur a ni, chu chuan kan rinna dik zia a ti fiah zel dawn a ni.

An dinhmun hriattir kawngah: Khawvel hian a tawpna ni tur nitin a hnaih zel a, hun tawp chhinchhiahna leh Bible thu hrilhlawkte a thleng dik mek zel bawk a. Khawvelah hian hun tam kan nei tawh lova, lo kal tura chu a lo kal leh ngei dawn a, a thutiam hi a hlen ngei dawn a ni tih hi kan hriattir a ngai a ni. Pathian rinna kawnga muthlu mek he khawvel hi kaitho tur chuan an/kan dinhmun hi fiah taka kan hriattir a tul a, an rin loh hi rintlak a nih zia kawhhmuh a, an rin loh avanga an boralna tur hriattir leh an rin theihna tura rawngbawl hi tihmakmawha kan neih thar leh a tul ta a ni.

Chhandamna kawngah: Lalpan chhandamna hna min kawl tir hi khawvel puma puang darh turin min ti a, mahni thut hmuna ngawi renga thlamuanpui mai tura min pek a ni lo tih kan hriat thar leh a tul a ni. Khawvel chhandam tura mawhphurhna kan koah Lalpan a dah a,  biak inah mai ni lo, kan theih ang angin chhandamna kawng kawh hmuh turin rawngbawlna huang kan zauh sauh sauh a ngai a ni.

Thianghlimna kawngah: Englai maha Pathian Kohhranin a duh ngai loh tur thil te hi kan lo duh in kan lo ngaizam mai ang tih hi a hlauhawm em em a ni. Pathian thuin Pathian ram luah lo tur a sawite hi kan inhriattir nawn leh a ngai ta (I Kor 6:9,10). Hetiang baka thil sual thar hrang hrangte leh Kohhranin a khap tlat thil lakah te hian kan fihlim thei a ni tih kan hmuh tir a tul hle bawk.


Khawvel tidanglam turin Kohhran

Khawvel ti danglam tura khawvel mite bawk kan rin chuan Pathian tello khawvel a la rawn ding chhuak thuai dawn tih kan hriat a ngai a, Khawvel tidanglam tu tur te hi khawvel zawkin min tihdanglam zel chuan rinna avanga khawvel ti eng tur kan nihna hi kan hlawhchham thak dawn tihna a ni bawk.

Chuvangin, khawvel siamthat leh tihdanglam hna hi tu kutah mah kan hlan thiang lova, keimahni mawh liau liau a ni tih kan hriat thar leh ava tul em! Ram siamthat hi Politician ho hna chauh a ni lova, khawtlang leh thenawm khawveng siamthat hi NGO te mawhphurhna a ni ngawt lo, kan mawhphurhna a ni tih kan pawm ngam a tul hle a ni. Nang leh kei hian tihtur kan nei a, mawhphurhna kan nei a ni tih hriain Lalpa tan nasa zawkin, thianghlim takin kan thawk zel tur a ni.

Kohhran din chhan chu chanchin tha hril a, chu chanchin tha hmanga khawvel tihdanglam zel hi a ni. Chutiangin a nunpui tur pawh chanchin tha hriltu nihna  a ni, tlawmngai pawl (NGO) emaw in ti tlat a awm theih a, ropuina, hausakna leh changkanna um ngar ngarin a awm theih bawk! Mahse, Kohhran hian nung taka chanchin tha a hril theih chhung leh, thlarau bo chhanchhuah hna nung taka a thawh theih chhung chuan thil dang nei lo mahse a lawm reng tur a ni.

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

SIMNA

Hla thiltihtheihna

ISRAELTE HUNBI CHHIAR DAN