Pathian Fapa

 

Pathian Fapa

 

Kamkeuna:

Khawvela sakhua zawng zawng innghahna lian ber leh pawimawh ber chu Pathian inpuan chhuahna hi a ni. Thlarau lam tisaa a rawn in lannaah hian sakhaw bultan theihna tura mite hneh theihna a awm tlat a. Chuvangin, mihring hmangin emaw, thilsiam dang hmangin emaw, Pathian rawn inpuanna ropui tak sawi tur an neih chuan chu chu an sakhaw innghahna lungphum pawimawh tak chu a ni kan ti thei ang.

            Kristianna kan tihah pawh hian kan sakhaw thuruk leh innghahna pawimawh ber chu Pathian inpuan chhuahna a ni tlat bawk (1Tim 3:16). Khawvel tisa thilte chu tisa finna leh thiamna hmangin kan hre zung zung thei a, mahse, Pathian leh a inpuanna hrefiah tur chuan mihring finna leh thiamna thukte hian awmzia a nei tawk lo mai ni lovin, chu inpuanna chu Thlarau lam thil, mihring hriat phak loh leh hmuh phak lohva remruatna awm thin a nih avangin Thlarau tanpuina hmang chauha hriatfiah theih a ni tih hi Pathian thu chuan min hrilh a ni (1Kor 2:11,14). Amah, Pathian chu Thlarau a nih avangin mihringten kan hriat theih tura a duhdana a rawn inpuanna atang chauh lo chuan amah kan hrefiah thei lo mai ni lovin kan ring thei lo hrim hrim a (Rom 1:20; 10:14,17), Amah kan hriat theihna pawh chu Ama min pek vek a lo ni (1Jn 5:20). Chuvangin, Pathian inpuan chhuahna leh inlantirna hriat fiah hi a hnen kan thlen theihna tura thil pawimawh tak a lo ni ta a ni. (Jn 17:1-3).

 

Engvangin nge mihringte hnenah Pathian a inpuan?

            Pathianin mihring a siam chhan langsar tak chu - i) A nihna leh amah anna khawvela tar langa, Setana thuneihna luahlan tura leilung luah khata, thianghlim leh fel taka thilsiam dangte chunga rorela enkawl turin (Gen 1:26,27),  ii) Amah chawimawi tur leh a ropuina puang chhuaka, thil tha ti turin (Isa 43:7; Eph 2:10) te hi a ni.

            Mahse, mihringte chuan tluksanna rapthlak tak, Pathian duh dan ni lo thiltih avangin Pathian nen an inzawmna leh an inlaichinna chu an hloh a (Rom 3:23). A hmaa Pathian thuneihna hnuaiah saruak an nihna leh a rorelna apianga lungawi taka awm thin khan, Pathianin a siam dan baka awm duhna leh Pathian ngaihdan pela ngaihdan dang an lo neih takah chuan mahni pawh in chhanchhuak thei lo khawpa sualah tluin, boral tur an lo ni ta (idashdashd)

            Pathian hian mi zawng zawng min chhandam duh mahse (1Tim 2:4) Pathian leh mihring inkarah chuan inpawh theih lohna daidanna bang nghet tak a awm si a. Mihringin Pathian kan pawh phak loh leh kan zawn theih tak si loh avangin amah Pathian ngei chuan boralte zawnga chhandamna hna a thawh a ngai ta a ni (Lk 19:10; Jn 3:16; Lk 15:3-6). Chutianga tlanna hna thawk tura tisaa kan hnena a inpuanna avang chuan amah kan lo nei thei ta a ni (Rom 3:24).

            Albert Barnes, American Theologian pakhat chuan, “Bible, Pathian inpuan chhuahna hi kan thil hriat duh zawng zawng min hrilh tu tur a ni ngawt lo, mihring ngaihtuahna tibuaitu zawhna zawng zawng chhanna tur pawh a ni ngawt hek lo, Vanram kan thlen theihna tur leh chatuana chawlhna kan hmuh theihna tura kawng min kawhhmuh tu a ni zawk,” a ti hial a ni. Chuvangin, Pathian inpuanna hi kan thlarau tana pawimawh, a hnen kan thlen theihna tura kan hriat chian ngei ngei tur a lo ni.

 

 

Pathian inpuanna chu

            Bible hi Pathian inpuanna bu kan ti thei ang. Pathian chu bawhchhe tawh hnu mihring tan chuan hmuh theih loh, a hmel ropuina hmuh ringawt pawh thihna a ni tih min hrilh (Kol 1:15; 1Tim 6:16; Ex 33:20). Pathian chu Thlarau a ni a ti bawk a (Jn 4:24), Thlarau chuan ruh leh tisa pawh a nei lo (Lk 24:39).

            Mahse, suala tlu tawh mihringte tlan tur leh an sualte ngaihdamna siam turin maichama thil hlan a tul thin ang khan khawvel sual thawina thil hlan a ngai si a (Heb 8:3,4), Thuthlung hlui inthawina angin Bawngpa leh Kelte thisen lah chuan khawvel bawhchhiatna sualna chu a tlengfai zo bawk si lo (Heb 10:4). Tlanna man atan thisen pek ngei a ngai bawk si a (Heb 9:22), chuvang chuan tlanna atana tisa pu taksa nei ngai lo Pathian ngei chuan ama thisen hmangin, chatuan atana tlanna chu pe tura tisa a rawn put a ngai ta a ni (Heb 9:12).

            Thuthlung thar huna tlanna hna thawk tura thisen hlan chungchang hi Pharoah kut ata Israelte hnena Pathian tlanna lo thleng tawh hmangin fiah taka lan tir a lo ni tawh a (Exo 12:1-33). Israelte khan tlanna, zalenna chu Beramno thisen hmangin an chang ang khan khawvel hian Pathian Beramno (Isua) thisen hmangin tlanna, zalenna kan lo nei ve thei a ni (Jn 1:36; 1Pet 1:18,19)

Zawlnei Isaia’n, “Israel-ho Mi Thianghlim chu nangmah tlantu a ni bawk a ni; ani chu khawvel zawng zawng Pathian an ti ang (Isaia 54:5) tih chu a lo thlen theih nan Israelte tan chauha Pathian ni thin chu (2Sam 7:26) khawvela mi zawng zawngte tana Pathian ni tur leh khawvel sual la bo turin Fapaah a rawn inpuang ta a ni (Heb 1:2). Fapa chuan Pathian min hriattir mai ni lovin, Pathian hnen kan thlen theihna tur kawng a rawn buatsaih a, kan hnenah min pe nghal a ni (Heb 1:2, 1Jn 5:11,20).

 

Fapa tih awmzia chu:

            Fapa tih tawngkam hian a tum leh a awmzia dik tak chu Pathian tisaa chang tih hi a ni.1 He kohna hi tisaa a rawn chan hma hian Pathian chungchangah hman a la ni ngai lo. Chu mi ti chiang em em tu chu Luka 1:35-ah, “Chuvangin, mithianghlim lo piang tur chu Pathian Fapa an ti ang,” tih hi a ni. He tah hian future tense, ‘ang’ tih a hman kher nachhan chu Isua hi a lo pian hnuah chauh Pathian Fapa tia kohin a awm dawn tihna a ni.

            Fapa ti a kohna hi mihringte hriatfiah phak rual loh, Pathian chungnung ber a nihna leh tisaa mihringte anga a rawn channa inkara inkungkaihna awmzia sawina a ni nghal. Pathian chu thuthlung hluiah hian Pa tiin sawi a lo ni ve tawh a (Mala 2:10), chu chuan amah leh a thilsiamte inkara inkungkaihna thu, amah atanga engkim chhuak leh siam a nihna a kawk a ni. Chutiang bawk chuan thuthlung thara Fapa chungchang thua Pa tih tawngkam rawn lang pawh hian, mihringte hriatfiah phak rual loh, chatuan ata, hmuh theih leh khawih theiha Fapaa a rawn lan hmaa daih tawha Fapa leh Fapa nihna tur tinreng pawh kim lo leh hmaih awm hauh lova duang lawk tu, fel taka remruatna lo siam lawk thlap tu a nih zia a ti lang bawk.

            Judate hian Lal Isuan Pathian chu ‘Ka Pa’ a tih (Jn 5:17-18; 8:42, 54-59; 10:30-38) hi an hre chiang em em a, tu mihring mahin an hauh ve theih loh leh an luah ve theih loh inkungkaihna danglam bik, thu tisaa channa (incarnation) kal tlanga Fa nihna chu Pathian leh mihring Isua inkarah a awm zia pawh an chiang em em a, mihringte erawh chu fa ni sa ni lova fa atana vuah chawp (adopt) kan nih avang chauha Pathian fa nihna nei ve kan ni. Isua erawh siam chawp leh pawm chawp ngai miah lovin a rawn pian tirh phat atangin Fapa a ni nghal tawp a, chuvangin, Pathian Fapa tih hi Pathian tisaa rawn chang kan tih nen thil thuhmun, sawi dan hrang, a kawh tum leh a sawi tum in ang reng si a ni.

            Fapa, Chatuan ata awm tawh, Pa laka minung hrang ni a an ngaih thin hi a pian hma lamah chutiangin a la awm ngai lo tih a chian em em na chu tirhkoh Paula’n, “A hunbi a lo kim khan...Pathianin a Fapa... Dan hnuaia lo piangin a tir chhuak ta,” (Gal 4:4) a tih hi a ni! Fapa nihna chu engemaw ti hunlai, Pathian hun ruat a lo thlen lai tak (a hunbi a lo kim chiah) khan hmeichhe hrin ni turin a lo awm ta chauh a ni. Helaia Paula’n Fapa chu ‘tirh a ni’ a tih hian tisaa a rawn pian hmain Fapa hi tirh turin a lo awm sa reng tawh tih a kawk chuang hauh lo. Baptistu Johana chungchangah pawh ‘Pathian tirh’ a nih thu kan hmu a (Jn 1:6), mahse, Baptistu Johana hi a rawn pian hmain a la awm (exist) ngai lo ang chiah hi Fapa tirh a nihna awmzia leh a lo awm hun  chungchang a thil awmzia chu a ni.

            Chu chuan fiah taka min tarlan sak tak chu chatuan atana lo awm tawh sa reng Fapa kha pek kan ni tihna ni lovin, Pathian hunbi ruat a lo thlen chiah khan Pathian Jehova chu Isua Krista niin kan hriat theih turin Fapain a rawn inlantir ta a tihna a ni (Isa 43:11, 9:6; Lk 2:11). Mi tam tak chuan Sam 2:7 thu behchhana hmang hian Fapa hi chatuan ata Pathian hrin tawh sa reng niin an ngai thin a, mahse Charles Ryrie chuan chatuan Fapa awm tawh sa reng ni a pawm dan awm chungchangah hian heti hian a sawi a, “Sam 2:7 thu hmanga ‘chatuan ata hrin’ tih chungchang hi Trinity thurina Pa leh Fapa inkungkaihna sawifiah tumna tawngkam a ni a, Fapa chungchanga ‘Chatuan’ tih tawngkam hian Pa leh Fapate intluk lo tur anga ngaihna leh Fapa chu hun engemaw ti chhung chauh atana awm tura ngaihna awm thei a veng tlat a ni,” a ti a,2 chuvangin chatuan ata Fap ani reng tih hi bible a awm miah lo, Trinity thurin venhimna tura tawngkam an chher chawp tihna a ni.

            A nihna takah chuan Fapa nihna Pa kianga chatuan ata a lo awm sa theihna kawng awmchhun chu ‘Thu’ (Logos) a nihna-ah chauh hian a ni. Johana 1:1-ah ‘Thu’ (Logos) chu amah Pathian a ni tih kan hmu a, ‘Thu’ chu tisaah a lo chang ta a ni tih pawh kan hmu (Jn 1:14).

            Rev. David K Bernard chuan, “Thu hi Pathian amah leh amah inlantirna, mahni a in puanchhuahna a ni. Tisaa a rawn chan hma chuan ‘Thu’ chu hmuh theih lohva Pathian rilrua ruahmanna awm chu a ni a, chu chu tisaa a rawn chan naah chuan Pathian ruatlawkna ti pawhin kan sawi thei ang. A tirah chuan ‘Thu’ chu Pathian hnenah, minung hrang ang ni lovin, mihring leh kan thu chu minung hrang a ni lo ang hian amah Pathianah chuan a awm a, a hunbi a lo kim khan ‘Thu’ (ruatlawkna) ang chuan Pathian chu tisain a lo lang ta a ni,” a ti.3 Tichuan, ‘Thu’ chu hmuhtheih loh Pathian nihna, hmuh theiha a rawn inpuan chhuahna chu niin, Fapa tiin kan lo hre ta a ni mai zawk a ni.

 

Tlangkawmna:

            Kan hriat reng tur chu Pathian Fapa tih hi khawvel tana pek a ni. Chumi tifiah tu chu Isua Krista khan amah leh amah kha Pathian Fapa tiin a insawi ngai tlat lo, amah leh amah insawi nan chuan Mihring Fapa tih a hmang mai thin a, chutiang chuan vawi 53 vel zet a sawi a ni (Mat 8:20; Mk 2:28; Lk 11:30; Jn 8:28 etc.).  Mahse, Pathian Fapa tih kha khawvelin amah an hmelhriatna tur leh an kohna tura pek a nih miau avangin ‘Pathian Fap ai ni em?’ an tih pawhin, ‘Aw, ni e’ a ti mai thin. Chumi awmzia chu amah kha Pathian nung, engkim ti thei kha ni reng mahse khawvel tan chuan Fapa ti a inlantir a nih miau avangin a nihna engkim in hre chungin ‘Pathian tisaa lo chang a chu ka ni ngei e’ a tih tluk a ni.

Isua hi Pathian Fapa dik tak a ni tih hi hnial rual lohva thudik a ni a, mahse, Pa Pathian laka minung hrang a ni tihna erawh chu a ni lo. Kan zir leh kan sawi tawh ang khan Pathian Fapa tih chu Pathian tisaa rawn chang tihna a nih avangin Isua hi Pathian Fapa a ni kan tih hian Isua ngei hi Pathian, Jehova, tisaa rawn chang kha a ni tiin kan lo puang chhuak thin tihna a ni a, chu chu 1Johana 5:5 a –‘Isua hi Pathian Fapa a ni tih ringtu chauh lo chuan tuin nge khawvel ngam thin le?’ a tih ang hian Isua hi Pathian tisaa lo chang a ni tih ringtute chauh hi khawvel ngamtu, Pathian ram tizau tura Pathian hriakthihte kan lo ni. Amah chauh hi kan hotu leh Lalpa neih chhun a ni a (Juda 4), amah lo hi Pathian dang reng reng kan nei lo a ni tih hi kan inzirtir reng tur a ni (Deut 6:4; Jn 8:24; 1Jn 5:20; Kol 2:9).

Comments

Popular posts from this blog

SIMNA

ISRAELTE HUNBI CHHIAR DAN

Hla thiltihtheihna